Akupunktur Nedir?

Tıp tarihinin en eski uzak doğu tedavi yöntemlerinden olan akupunktur Çin’de 5000 sene öncesine dayanmaktadır. İlk sistematik hale getirilmesi ve yazılı kaynak olması da M.Ö 2.yüzyılda yazılan Huangdi Neijing, yani Sarı İmparatorluk zamanına denk gelmektedir ki halk tababiyetinden geleneksel tıp sistemine dönüşmüştür. Daha sonra çevredeki ülkelere ve uzak diyarlara bu yöntem yayılmaya başlamıştır.

Günümüzde daha sistemik hale gelerek dünyanın çok sayıda ülkelerde doktorların ilgisini çekmektedir ve eğitimler tüm hızıyla devam etmektedir. Dünya Sağlık Örgütü 1978 yılında akupunkturu bilimsel bir tedavi olarak kabul etmesinden sonra çok sayıda yabancı ülkelerin tıp fakültesi ve mezuniyet sonrası eğitimlerinde ders olarak okutulmaktadır. Türkiye’de son yıllarda Sağlık Bakanlığı Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp alanında sertifikasyon eğitimler arasında olup birçok üniversite ve hastanelerde eğitimi verilmektedir.

Akupunkturun Temel Kavramları

Qi ya da Chi, Yin-Yang ve 5 element teorisi geleneksel Çin tıbbının temelini oluşturmaktadır. M.Ö 2.yüzyılında oluşan Yin-Yang teorisi gece-gündüz, sıcak-soğuk, üst-alt, aydınlık-karanlık, erkek-dişi, güneş-ay, aktiflik-pasiflik v.s bir zıtlık kavramıdır. 5 element teorisi ise Yin-Yang teorisinden 500 yıl sonra oluşmasına rağmen Geleneksel Çin tıbbında olmazsa olmaz yere sahiptir. Ateş-Toprak-Metal-Su-Tahta olarak birbirine destekleyici ( tahta ateşi, ateş kül-toprak, toprak da mineral ve metali, metal üzerinde suyu, su da ağacı, yani tahtayı besler) şeklinde döngüyü, tam tersine birbirini yok edici, ya da baskılayıcı (su ateşi söndürür, ateş metali eritir, metal de ağacı kırar, ağaç ise toprağı bozar…) etkiyi oluşturmaktadır.

Sağlık ve hastalık kavramı da Qi, Yin-Yang ve 5 element teorisine göre şekillenmektedir. Bunlar bir denge içinde olursa sağlık, denge bozulursa hastalık oluşmaktadır. Akupunktur tedavisi ise vücut yüzeyinde bulunan meridiyen denen enerji kanalları, onun üzerindeki akupunktur noktalarına iğne batırılarak bloke olan enerji akımını açarak yeniden enerji dengesini sağlamak amacıyla yapılan bir yöntemdir.

Tanı yöntemleri de farklıdır. Dil ve nabızdan muayene yöntemleri Geleneksel Çin Tıbbında önemlidir ve bu tedaviyle uğraşan tüm hekimler nabız ve dile bakarak hastalığın tanısını koymaya çalışmaktadır. Dilin küçük büyük, şiş ya da kuru-çatlak olması, pas ve pasın kalınlığı, rengi hastalığın hangi organdan kaynaklandığı, hangi aşamada olduğu konusunda bilgi verir. Nabız ise hekimin uzun yılların uğraşı sonucu, parmak ucu hissine dayanan ve hasta hakkında kısa sürede bilgi toplamada yardımcı olan bir tanı yöntemidir. Hastanın sağ, sol bileğinde bulunan 6 yüzeysel (yang), 6 derin (yin) noktalarda bulun toplam 12 organ hakkında bilgi alınmakta, tedaviler ona göre şekillenmektedir.

Merdiyen sistemi ise iç organların vücut yüzeyine açılan kanalları gibi düşünülebilir. Boşluklu (mide, safra kesesi, ince ve kalın barsak, mesane) ve boşluksuz (kalp, akciğer, karaciğer, dalak-pankreas, böbrek) organlardan çıkan enerji kanallarının kafa, kol bacak, gövdenin ön ve arkası gibi vücudun her tarafına çepeçevre dağılması, aynı zamanda birbirine bağlantı oluşturması ile Qi akışı dengeli bir şekilde devam ederken bazı dış ve iç etkenlerden kaynaklanan blokajı sonucu bir yerlerde kesintiye uğrarsa rahatsızlık meydana gelir, akupunktur iğnesi ile blokaj çözülür, denge yeniden sağlanır.

Dünya Sağlık Örgütü’nün Kabul Ettiği Akupunktur Endikasyonları

Diş ve Diş Eti Hastalıkları

• Diş ağrısı
• Çekim sonrası ağrı
• Gingivit

Göz Hastalıkları

• Akut konjunktivit
• Santral retinit

Bronkopulmoner Hastalıklar

• Akut bronşit,
• Bronşial astım

Nörolojik Hastalıklar

• Baş ağrısı
• Migren
• Trigeminal nevralji
• Fasial paralizi (erken evre, 3-6 ay içinde)
• İnme sonrası parezi
• Periferal nöropati
• Polio sekeli (erken evre, 6 ay içinde)
• Meniere hastalığı
• Nörojenik mesane bozukluğu
• Enürezis nokturna
• İnterkostal nöralji

Gastrointestinal Hastalıklar

• Özofagus ve kardia spazmı
• Hıçkırık
• Gastroptozis
• Gastroptozis
• Akut ve kronik gastrit
• Gastrik hiperasidite
• Kronik duodenal ülserler (ağrı tedavisi)
• Akut ve kronik kolit
• Basil kaynaklı dizanteri
• Konstipasyon
• Diyare
• Paralitik ileus

Kas İskelet Sistemi Hastalıkları

• Servikobrakial sendrom
• Donuk omuz
• Tenisçi dirseği
• Siyatik
• Bel ağrısı
• Osteoartrit

Solunum Yolu Hastalıkları

• Akut sinüzit
• Akut rinit
• Soğuk algınlığı
• Akut tonsillit